Sıra No

Proje Adı

Proje Türü

Proje Alanı

Amaç/Özet/Araştırma Yöntemi

16

Ülkemizdeki önemli Türk Halk Müziği aşıklarının tanıtılması

İnceleme

Değerler Eğitimi

PROJE AMACI: Yüzyıllardır milletimizin sesi olagelmiş aşıklar ve onların meydana getirmiş olduğu aşıklık geleneği Türk Halk Müziği içerisinde önemli bir yere sahiptir. Bu gelenek Türk kültürünü de büyük ölçüde yansıtır ve bir ayna görevi üstlenir. Türk kültürünü büyük ölçüde yansıtan âşıklık geleneğini daha iyi öğrenebilmek için âşıklarımızı yaşadıkları bölge ile gösteren bir materyal hazırladık. Böylecegörerekkalıcıöğrenmeninsağlanabilmesinivedahaiyitanıtılmasınıamaçladık.Mukavvaüzerineköpükkonularakmateryalin zemini hazırlandı. Köpüğün üzerine bölgelerimizi gösteren Türkiye haritası yapıştırıldı. Aşıklarımızı tanıtan küçük bilgi kartları hazırlanıp çubuklara yapıştırıldı. Bu proje sayesinde daha çok sözel bilgiye dayanan Türk Halk Müziği nin ortaya çıkışını hedefleyen konumuz kolaylaştı.Kullanılan görsel materyaller sayesinde daha kalıcı öğrenme sağlanabileceğiamaçlandı.

PROJE ÖZETİ: Halk ozanları, toplumun değerlerini kuşaklar boyu tanıtmakta aracı olmuş ve bunları kalıcı kılmışlardır. Çaldıkları saz, söyledikleri söz önemlidir. Kültürel değerleri kuşaktan kuşağa aktarmak, asıl önemli olandır onlar için. Kimi geleneksel, kimi çağdaş halk ozanları olan bu sanatçılar kültürümüzün tanıtılmasında büyük emeği olan insanlar. İyi ki geçtiler bu topraklardan... Halk ozanları, bir bakıma toplumun dilleridir.. Daha çok doğaçlama olarak saz çalıp türkü söylerler. Halkla iç içe yaşarlar.. Halkların olumlu ya da olumsuz yanlarını dile getirip dillendirirler.. Hayatta olup biteni daha erken görüp paylaşırlar. Yaşadıkları dönemlerde her halk ozanının farklı bir yeri vardır. Ama tüm halk ozanlarımızın buluştuğu tek bir yer vardır: O da: Halkların gönülleridir.. Doğu Anadolu?da söylene gelen ?Aşuğ? İstanbul Türkçesinde ?âşık? şeklinde ve asıl mânâsında kullanılmıştır.. Türkçede saz şairi mânâsına da gelen ?âşık? kelimesi, ağızlarda aşuh, aşşıh, aşşığ ve aşığ şekillerinde söylenir. Aşk, sevgi kökünden ism-i fâildir.. Yani yapan eden anlamın da..

Ozan ise: Türkçe de ?oz-uz? kökünden türeyip. ozmak yani önde gitmek, şarkı söylemek anlamındadır.. Onun için ozanlar hep önde otururlar. Uzmanlık bildiren ?uz? sözcüğüyle de yakından ilgilidir.Türk kültürünü büyük ölçüde yansıtan ve bir ayna görevi üstlenen âşıklık geleneğini daha iyi öğrenebilmek ve daha iyi tanıtılmasını sağlamak için âşıklarımızı yaşadıkları bölge ile gösteren bir proje hazırladık.

PROJE YÖNTEMİ: Bölgelere göre aşıklarımızı şöyle sıraladık; Doğu Anadolu Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi?nin Kars, Ardahan, Iğdır, Artvin, Ağrı (Tutak ve çevresi), Van (Erciş ve çevresi), Erzurum, Gümüşhane, Bayburt ve Erzincan illeri âşıklık geleneğinin geçmişten günümüze yoğun olarak yaşatıldığı coğrafyadır. Bölge âşıkları Çıldırlı Âşık Şenlik ve Narmanlı Sümmanî?yi kendilerine örnek alırlar. Bölgede yetişen âşıklar arasında Ardahan?dan Posoflu Müdamî, Posoflu Zülâlî, Çıldırlı Aşık Şenlik, Aşık Şeref Taşlıova; Kars?tan Arpaçaylı Gülistan Çobanlar, Murat Çobanoğlu, İlhamı Demir, Rüstem Alyansoğlu, Kağızmanlı Hıfzı, Kağızmanlı Cemal Hoca, Sarıkamışlı Mevlüt İhsanı; Ağrı?dan Tutaklı Gamgüder, Eleşkirtli Öksüz Ozan; Van?dan Ercişli Emrah, Ahmet Poyrazoğlu; Artvin?den, Ardanuçlu Efkârı; Gümüşhane?den Kelkitli Kul Nuri; Bayburt?tan Celalı, Zihnı; Erzurum?dan Narmanlı Sümmanı, Nusret Torunı, Hüseyin Sümmanoğlu, Fuat Çerkezoğlu, Tortumlu Mustafa Ruhanî, Hasankaleli Yaşar Reyhanî, Şenkayalı Nuri Çırağî, Erol Erganî; Erzincan?dan Çayırlılı Davut Sularî, vb. sayılabilir. İç Anadolu Bölgesi İç Anadolu Bölgesi?nde Sivas, Tokat, Çorum, Yozgat, Kırşehir, Kayseri, Niğde, Konya ve çevresi âşıkların yoğun olarak yaşadığı illerdir. Bölgede hem dinî-tasavvufî Türk halk şairlerinin, hem de saz şairlerinin yetiştiğini biliyoruz. Önder olarak seçilen âşıklar arasında Deliktaşlı Ruhsatî ve Develili Seyranî öne çıkmaktadır. Sivas?tan Aşık Veysel, Ruhsatî, Minhaci; Kayseri?den Erkiletli Aşık Hasan, Everekli (Develili) Seyranî, Aşık Gözübenli, Aşık Ali Çatak; Yozgat?tan Hüznî; Kırşehir?den Aşık Said, Niğde?den Aşık Tahirî, KemalîBaba; Konya?dan Aşık Ömer, Aşık Şem?i, Aşık Mehmet Yakıcı, Mehmet Ataroğlu; Karaman?dan Gufranî, Kenzî, vb. bölgede yetişen âşıklardandır. Akdeniz Bölgesi (Çukurova) Akdeniz Bölgesi sınırları içerisinde yer alan Adana, Osmaniye, Hatay, Mersin ve Kahramanmaraş illerinde çok sayıda âşık yetişmiştir. Bölge âşıkları kendilerine önder olarak Karaca Oğlan?ı seçmektedirler. Adana Kozan?dan Aşık Deli Hazım, Aşık İmamî, Feke?den Aşık Eyyübî, Aşık Hacı Karakılçık; Osmaniye Kadirli?den Abdulvahap Kocaman, Aşık Feymanî; Hatay?dan Aşık Gül Ahmet Yiğit; Kahramanmaraş Elbistan?dan Aşık Mahzunî Şerif bölge âşıklarından birkaçıdır. Karadeniz Bölgesi Bölge sınırları içerisinde yer alan Çankırı, Kastamonu, Bolu, vb. illerimizde âşıklar yetişmiştir. Çankırı?dan Pinhanî; Kastamonu?dan Yorgansız Hakkı; Bolu?dan Dertli ve Figanı aklımıza gelen âşıklardan bazılarıdır. Kullanılan görsel materyaller sayesinde daha kalıcı öğrenme sağlanabileceği görüldü.